Biobanken UMC Utrecht
De regels voor het opzetten van biobanken en gebruik van lichaamsmateriaal voor wetenschappelijk onderzoek zijn vastgelegd in het reglementBiobankingUMCUtrecht.pdf. Toetsing van beide activiteiten vindt vooraf plaats door de Toetsingscommissie Biobanken (opgericht juni 2013). De belangrijkste punten uit het reglement hierover en een overzicht van de toetsingsprocedures zijn samengevat in de presentatie hieronder.
Biobankketen UMC Utrecht uitklapper, klik om te openen
Plaats TCBio in biobankketen
Achtergrond Biobanken UMC Utrecht uitklapper, klik om te openen
Biobanken, bestaande uit lichaamsmateriaal met daaraan gekoppelde gegevens, zijn steeds belangrijker van voor medisch wetenschappelijk onderzoek. Kenmerkend voor een biobank is dat de specifieke vraagstelling van het wetenschappelijk onderzoek waarvoor het materiaal zal worden gebruikt bij donoren veelal slechts globaal bekend is op het moment dat zij hun materiaal beschikbaar stellen voor de biobank. Ook de onderzoeker weet vaak niet voor welk doel het materiaal precies zal worden gebruikt en door wie. Bij donatie aan de biobank draagt de donor in feite een deel van zijn zeggenschap over het materiaal over aan de biobank. Om draagvlak voor biobanken nu en in de toekomst te blijven waarborgen, moeten donoren er op kunnen vertrouwen dat met hun materiaal en gegevens op een verantwoorde manier wordt omgegaan in de biobank en tijdens het medisch wetenschappelijk onderzoek. De volgende aspecten zijn voor het vertrouwen van donoren van belang:
- bescherming vertrouwelijkheid van het materiaal en de gegevens
- vorm van toestemming van de donor
- hoe wordt omgegaan met bevindingen
- eigendom van het materiaal
- commercieel gebruik
Uiteraard moeten donoren er ook op kunnen vertrouwen dat hun materiaal en gegevens alleen worden gebruikt voor deugdelijk wetenschappelijk onderzoek.
Bovengenoemde zaken zijn uitgewerkt in het reglementBiobanking.pdf dat sinds 2013 van kracht is. Met het Kaderreglement beoogt het UMC Utrecht op een verantwoorde wijze te bouwen aan een kwalitatief hoogwaardige infrastructuur voor medisch wetenschappelijk onderzoek voor alle UMC Utrecht onderzoekers en haar samenwerkende partners. Om dit doel te bereiken toetst een onafhankelijke commissie, de Toetsingscommissie Biobanken UMC Utrecht (TCBio), aan de criteria van het Kaderreglement of lichaamsmateriaal en gegevens op een verantwoorde manier worden verzameld en bewaard in de biobank en vervolgens op een verantwoorde manier worden gebruikt voor wetenschappelijk onderzoek. Dit governance model dient hiermee niet alleen de belangen van de donoren maar ook die van de onderzoeker en de maatschappij door te zorgen dat het (schaarse) materiaal voor de juiste projecten wordt gebruikt. Daarnaast wordt de kwaliteit en registratie van het lichaamsmateriaal in de biobank bewaakt door de Centrale Biobank UMC Utrecht.